BLOOM TAKSONOMİSİ

Taksonomi, canlıların sınıflandırılması ve bu sınıflandırmada kullanılan kural ve prensipler olarak özetleniyor kısaca. Taksonomi yunanca taksis (düzenleme) ve nomos (yasa) sözcüklerinden türetilmiştir.



İlk olarak 1956 yılında Chicago Üniversitesi profesörü, Benjamin Bloom’un ‘Eğitsel Hedeflerin Taksonomisi’ olarak açıkladığı çalışma ile uzun yıllar eğitim sisteminde öğrencilerin algı ve öğrenme yapılarını geliştirerek üst düzeye çıkarılmak üzere yararlanılmıştır.


Bloom öncelikle her öğrencinin algı yapısının farklı olduğunu bilerek okul, kurs gibi toplu eğitim verilen yerlerde bu farklılığın etkilerini en aza düşürmek ve bunu çocuk,aile,toplum için faydalı hale getirmek üzere çalışmalara başlamıştır. Bloom modelini oluşturan temel şey; öğrenciye etki eden kişisel algılama farklılıklarını kontrol altında tutarak öğretimin niteliğinin kontrol edilebilmesidir. Bu model ek çaba ve zaman ile her öğrencinin verilmek istenilen bilgiye ulaşmasının mümkün olduğunu göstermektedir.(1)

Bloom en alt düzeye bilgi adını verir, öte yandan daha üst zihinsel yetenekler, giderek karmaşık hale gelen beş entelektüel düzeye ayrılmıştır.


kavrama
uygulama
analiz
sentez
değerlendirme(2)


BLOOM’un sınıflamasının temel özelliği öğretmene; “öğretim sonunda öğrencide ne tür değişiklik olacaktır?” sorusuna cevap bulmada yardımcı olmasıdır.
Öğretim programı hedeflerinin aşamalı sınıflaması üç alanda yapılmaktadır.


A) BİLİŞSEL (Kognitif) ALAN
B) DUYUŞSAL (Efektif) ALAN
C) DEVİNİMSEL (Psikomotor) ALAN(3)

BİLİŞSEL (KOGNİTİF) ALAN: Þ Öğrenilmiş davranışlardan zihinsel yönü ağır basanların kodlandığı alandır. Bu alan; bilginin edinilmesi ve uygulanması ile ilgilidir. Bireyin zihinsel süreçlerle ilgili olarak okuduğunu anlaması, problem çözmesi, kavram bilgisi gibi özellikleri kapsar. Bireyin zihnindeki kimyasal bilgi kodlamasıyla alakalıdır. Bu alan BLOOM tarafından kodlanmıştır.
Aşamalı olarak 6 ana basamağa ve her basamakta alt basamaklara ayrılmıştır. (4)


DUYUŞSAL ALAN (EFEKTİF ALAN): Þ Duyuşsal alan ilgi, tutum, güdülenmişlik, kaygı, benlik, kişilik, değer yargıları gibi özellikleri içermektedir. Öğrencinin bir konu, bir olay ve bir durum karşısında geliştirmiş olduğu eğilimleri içerir. Duyuşsal alan davranışları öğrencilerin belirli tercihler yapma, bir şeyden hoşlanma yada hoşlanmama, bir durumu sahiplenme yada kaçınma eğilimleri olarakta tanımlanabilir.(4)


PSİKOMOTOR ALAN

Algı : Kısaca bir adım sonrasını tahmin etme olarak adlandırabiliriz ya da adım-sonuç ilişkisini kurabilmek
Yerleştirmek : Üretme sürecinin adımlarını sırasıyla belirler, hareket etmeye hazırlık denebilir.
Güdümlü yanıt : Pratik yapmak, deneyimlemek olarak özetlenebilir.
Mekanizma : Yeni öğrenilecek olan bilgiyi ve beceriyi kavramada ara safha olarak adlandırılır.
Karmaşık açık cevap : Edinmiş olduğu bilgilerle yeni bilgileri harmanlayarak otomatik performansla direk hareket etmek.
İcat etme : Edinmiş olduğu verilerle yeni verilere ulaşmak.(5)

Kaynak

1-http://www.bilgiustam.com/bloom-taksonomisi-nedir/
2-http://ogta.net/lesson/ogretim-hedefleri-sunum
3-http://www.webdersanesi.com/dersler/egitimde-program-gelistirme/hedeflerin-asamali-siniflandirilmasi---bloom-taksonomisi/282
4-http://www.webdersanesi.com/dersler/egitimde-program-gelistirme/hedeflerin-asamali-siniflandirilmasi---bloom-taksonomisi/282
5-https://hakankaratas.wordpress.com/2011/01/11/bloom-taksonomisi/

KAVRAM

Kavram, bir nesnenin zihindeki tasarımıdır. Bu bir yönüyle nesneye, diğer yönüyle anlama ifade eder. Kavramın dildeki karşılığına terim denir. Kavramlar yoluyla düşünür, düşündüğümüzü dil yoluyla aktarırız. Kavram, hayalden farklıdır. Hayal bir objenin belli bir anının tasarımıdır ve özeldir. Oysa kavram, aynı türdeki nesnelerin ya da varlıkların ortak tasarımlarıyla oluşur. Bu nedenle özel değil, geneldir.


Kavram Türleri

•  Soyut ve Somut Kavramlar
•  Nesnel ve İlişkisel Kavramlar
•  Üst, Alt ve Bağlantılı Kavramlar
•  Kendiliğinden ve Kendiliğinden Olmayan Kavramlar
•  Günlük ve Bilimsel Kavramlar

Duyu organları ile algılanabilen her şey somuttur. Duyularla algılanamayan, sadece somut kavrama atfedilen özelliklerden somutlanarak elde edilen kavramlar soyut kavramlardır. Mesela somut kavramlar nesnel dünyada varlıklara karşılık gelir. Örneğin “insan”, duyu organlarıyla algılanan somut bir kavramdır. Ama insana özgü birtakım niteliklerden ayıklanarak “insanlık” diye ortaya çıkan kavram, somut olarak yoktur.


- Bu sınıfta birçok insan var.

– Bu sınıfta hiç insan kalmamış.

   Somut Kavramlar: 

Çevremizde beş duyu organlarımız aracığıyla gözlemlediğimiz kavramlardır.

Soyut Kavramlar: 

Çevremizde beş duyu organlarımız aracığıyla gözlemleyemediğimiz kavramlardır. 

Nesnel Kavramlar: 

Bireyin çevresinde bulunan fiziksek varlık ya da nesneleri sınıflamada kullanılır.

İlişkisel Kavramlar: 

Nesnel kavramlar arasında ilişkiyi betimlemek için kullanılan isimlerdir.

Kavramlar kendi içlerinde belirli bir hiyerarşiye ve aşamalı bir duruma sahiptir. Bu aşamada en üst seviyede bulunan kavramlara üst kavramlar; Bu kavramın belirli bir bölümü kapsayan kavramlara ise alt kavramlar denir. Ör : Kavram Haritaları

Kendiliğinden Oluşan Kavramlar: 

Çocukların düşünme özelliklerini doğrudan yansıtan kavramlara denir.(Jean Piaget) Ör: Çocuğun acıkınca "mama" demesi...

Kendiliğinden Olmayan Kavramlar:

 Çocukların genellikle yetişkinlerin istediği doğrultu da düşünce biçimini gösteren kavramlardır. Ör: Çocuklara mama yerine "karnım acıktı" cümlesini öğretmek...

Günlük Kavramlar: 

Bireyin çevre etkileşimi sonucu yetişkinler aracığıyla öğrendiği kavramlardır. Ör: Babanın çocuğundan su isteyip, çocuğun suyu getirmesi...

Bilimsel Kavramlar:

 Bireyin sistematik ve mantığa uygun bir şekilde okul içerisinde öğrendiği kavramlardır. Ör: Ders içerisinde teknik kavramların kulllanılması "Kavram Nedir", " Strateji" .. vb.

Kaynak

http://www.felsefe.gen.tr/kavram_nedir_kavram_turleri_nelerdir.asp
http://alperenfisne.blogspot.com.tr/2016/04/kavram-turleri.html
http://ogta.net/lesson/strateji-sunum